Türk “aydın”ından nefret eden, bunlarla uygarlaşacağımıza oturup onurumuzla ortadoğulu olalım diyen bir düşünce şekli var. Bu düşünceye mensup bir-iki arkadaşım var benim de. Onları trollerken, genellikle konuya giriş şeklim şu olur: Kendini aydın ya da entelektüel olarak görmek bile bir çabadır. Evet birbirlerinin kopyası gibiler, evet genelde halktan ve hatta yaşamdan kopuklar, evet pek bir halttan anladıkları yok.. Ama sandık kurup demokrasi bayramı yapıp idareci seçen ülkede yine de onlarla uğraşmaya devam etmeliyiz. Çünkü, bizimki gibi ülkelerde, kara kalabalığın karşıtı, onunla yaratıcı bir çatışmaya girecek olanlar yine onlar.

Bazen içtenlikle böyle düşünüyor olmama rağmen, Türk “aydın” sınıfının güncel eğilimlere bakışındaki temelsizliği gördüğümde ben de o arkadaşlarıma katılmaktan kendimi alamıyorum.

Güncel konu “aşı karşıtlığı”. Sosyal medyada sesi çok çıkan pek çok ünlü kişi aşı karşıtlığıyla dalga geçiyor. Aşıların yüksek teknoloji ile üretildiğini, bu işte gerçekten akıllı insanların çalıştıklarını, bilimin iyi bir şey olduğunu falan öyle ya da böyle, bir şekilde biliyorlar. Buraya kadar eleştirecek bir şey yok. Herkes, etrafındaki her teknoloji hakkında bilgi sahibi olmak zorunda değil. Öte yandan, kendisini “bizim” tarafta görme çabasındaki bazı “aydın”ların duruşlarını belli etmek için amacını aşan şekilde çabaladıklarını görüyorum.

Çocuğun biri bir tweet atmış. covid19 aşılarında luciferase diye bir madde varmış, bu madde genlerimizi değiştirip bizim içimizde “nano” transistörler üretmemize neden oluyormuş. Bu transistörler de bizi radyo dalgalarını “toplayan” antenlere dönüştürecekmiş.

Yukarıdaki şeyler yazarken insanı gülümsetiyor. Aslında blogumun teknik kısmına, anten empedansı nasıl oluşur, onu süren devrenin rezonansı nasıl belirlenir, alttaki sürücü kat ne şekillerde olur konularını anlatan ilginç derecede basit bir makale eklemeyi düşünmüştüm birkaç gün önce. İnsana bir dna enjekte edip onu transistör üreten bir makineye dönüştürüyorsun. Bu transistörler sadece akımı ya da empedansı dönüştürebilirler. Onlarla frekans seçiciliği olan bir anteni fiziksel olarak nasıl gerçekleyeceksin. Ara-frekans katları, demodülasyon, bu dijital bir radyoysa mantıksal bloklar nasıl gerçekleniyor? Hangi modülasyonlar kullanılabiliyor (ki özellikle ilgimi çeker bunun yanıtı) ? Ben bu iddiayla ilgilendim. Her şey bir yana, bilim kurgu güzeldir. Ayıla bayıla izlediğimiz dizilerdeki saçmalıklar sanki bundan daha çok soru mu sordurabiliyordu bize?

Bu iddiaları biraz daha başka şekilde ve biraz daha ünlü birilerinden duysa hemen inanacak bir sürü kişi de bu çocukla dalga geçmeye başlamış. Buna inanmıyorum, saçmalık bu demekle kalmıyorlar. Akıllarınca espri yapıyorlar, bu konuda yarışa girmişler. Tek bir kişiden bile, genler değişince bedenimizin nasıl transistör ürettiğine dair bir espri göremedim. Ya da transistör ile alıcı anten nasıl oluyor diye sorana denk gelmedim. Oysa bir iddianın saçmalığı üzerine komiklik yapmaya yelteniyorsanız o iddianın neden saçma olduğu konusunda basit bir iki düşünceniz olabilmeli, değil mi? Biriyle dalga geçerken, dalga geçtiğiniz konuda güveninizi sağlayacak kadarcık bilgi sahibi olmanız gerekmez mi? Bu adamlar muhtemelen daha önce radyo falan görmüşlerdir. Hatta biraz daha iyimserlikle düşünürsek, cep telefonunun ya da bluetooth’un falan radyo dalgalarıyla çalıştığını duymuş olma ihtimalleri bile var. Ama bununla ilgili de pek espri yok.

Bilim, bilmekle ilgili bir şey. Bilmediğiniz bir şeyi savunuyorsanız onun doğruluğuna inanmışsınız demektir. Bilmediğiniz bir şeyi eleştirmeniz, hatta ciddi yorumunu bitirmiş kenara koymuş gibi komikliğini yapmanız da bir şeylere “inanmış” olmanızı gerektirir. Ki bu da dindarların uzmanlık alanı olur. Ama bizde Atatürkçülüğün, solculuğun ya da laikliğin kaderini paylaşan bir “akılcılık” var. Bizde dogmanın yerine bilimi koyan insanların çoğunun bir şeyler bilmek gibi bir kaygısı yok. Bizim coğrafyada cehaleti besleyen şey bilime inanan ama onun hakkında çok fikri olmayan yarı aydın güruhtur.

Yüksek frekans transistörü sentezlememize neden olan dna genlerinden bahseden çocuk naif bir örnek. Bu cephede daha vahşi, tehlikeli ve popüler oyuncular da var. Abdurrahman Dilipak gibi. O, aşıların kısırlık yaptığını iddia ediyor ve covid diye bir şey olmadığını, ahaliyi aşıya ikna etmek için gribin covid19 diye isimlendirildiğini savunuyor. Kafalarının çalışma şekline bakarak, inanç denen şeyin ne menem bir şey olduğunu da düşünerek güvenle iddia edebiliriz ki transistörcü çocukla dalga geçenlerin Dilipak karşısında pek şansı yok. Zaten Dilipak’ın 5G’den aşıya ve kafa yapan otlara kadar her konuda atıp tutmasını eleştiriyor gibi yaparken aslında bal gibi ciddiye almış olmaları da bu çaresizliğin bir göstergesidir.

Lafı getireceğim yer ise şu: Burası ortadoğu. Bilimin bilinirliğinin en az olduğu yer. Aydın kesimi bunun istisnası değil. Bu açıdan bakınca bilim inkarcıları bilim inkarcılarıyla dalga geçenlerden çok daha içten ve anlaşılır gözüküyorlar. O yüzden genellikle kazanıyorlar. Deprem “şiddeti”nden işsizlik oranına, salgın hastalıktaki günlük yeni olgu sayısından yandaşa satılmış piyangodaki kazanma oranına kadar her konuda sayılarla oynamaktan çekinmeyen ve bu cüretinde haklı çıkan iktidarın taşıyıcı ayaklarından biri işte bizdeki bu bilimden arınmış aydınlık kafalar.

Sosyal medyada ya da benzeri bir yerde, kitlesel olarak takınılan bir tavrı savunmak, savunduğunuz şeyi benimsediğiniz anlamına gelmez sayın yarı-aydınlar. Bu sizi bir tavır sahibi biri de yapmaz. Duruşunuz, iddianız, seçtiğiniz “taraf” en sonunda bir bilgiye, bir düşünceye, bir deneyime dayanmalı. Kalabalığın yönüne bakıp kendi bilinirliğinizi pekiştirmek için bu milletin cahilliğini kullanarak bu milletin cahilliğini onları yönetmek için kullananlardan farklı bir halt yemiş olmuyorsunuz.
Şahsen ben konuşmayan bir patatesi konuşanına tercih ederim.

Ülkemiz iyi eğitim almış ve katma değeri olan bir mesleğin profesyoneli olmuş orta sınıflar için çekiciliğini yitirdikçe gericilik karşısında akılcılığı savunmak bu akılsızlara kalmaya devam edecek işte.