“Türkiye hep padişahlar devletiydi. Osmanlı da, CHP dönemi de böyledi, bugün de öyle”

Daron Acemoğlu bir konferansta bunu söylemiş. Şimdilerde haklı olarak Tayyip’e kızıyoruz. O da yeri geldiğinde erken dönem Cumhuriyet yönetimine gönderme yapıp kendisini mazur gösteriyor. Geçmişimiz zaten bir darbeler ve hukuksuzluklar geçmişi…

Şu günlerde gündemden düşmeyen 17-25 Aralık operasyonları bir yolsuzluk ifşaatı mıydı yoksa bir darbe projesi miydi diyoruz. Gerçek muhtemelen hırsızlığı kimin yapacağına dair çıkan bir kavgaydı. Bu yüzden yolsuzluk yaparken yakalananlar devletin işleyişine kural dışı bir müdahale var diyorlar ve haklılar, yolsuzluğu ortaya çıkaranlar da ama bunlar yolsuzluk yapıyordu diyorlar ve onlar da haklılar.

Bir şekilde kapağı sürücü koltuğuna attığınızda devlet iktidarını ele geçireceksiniz ve güçlü olacaksınız, kimse de size hesap sormayacak. Oraya çıkana kadar her türlü yalan, entrika serbest. Çıkamazsanız kalabalık mağdurlar listesine eklenirsiniz.  Bizde hikaye özetle bundan ibaret.

Küçük insanlar basit dünyalarında bile bunu yaşıyorlar burada.

Bir hakim, ara karar okunurken, avukat ayağa kalkmadı diye duruşmaya ara veriyor, aradan sonra da bir bakıyorlar, avukatın sandalyesi duruşmanın görüldüğü salondan “kaldırılmış”.  Bu cin fikirli hakim sizde bir takdir duygusu mu uyandırıyor? Bunda nasıl bir kamu yararı var? Hakimin görevi avukatla ego savaşına mı girmek, yoksa avukata uyuz bile olsa doğru kararı vermek için kanunları ve vakayı araştırmak mı? Böyle mi yaparak o uğruna ölünen devlete hizmet etmiş olunuyor? Kazanılan paralar böyle mi helal oluyor?

Bir diğer örnek: Bir öğretmenin kıyafetini beğenmediği için, onunla girdiği gereksiz bir ağız dalaşında onun üstüne yürüyen, tartaklatan, öğrencilerinin önünde polislere tutuklatan bir kaymakam. Üstelik bu esnada okul müdürü de orada ve bu basiretsiz adam ilk amiri kendisi olduğu halde bu saçma durumda öğretmenini savunamıyor. Öğretmen haklı veya haksız. Onunla bu şekilde uğraşmakta, o an dediğini yememek için işi götürebildiği kadar ileri götürmekte nasıl bir kamu yararı güdüyor bu kaymakam?

Herkes kendi küçük iktidar alanında kendi “devletlû” rolünü oynuyor bir şekilde. Peki bu “uçmuş” adamlar kişisel olarak nasıl tipler, hiç kafanızda canlanıyor mu? Bu hakim ya da kaymakamla bir trende hasbelkader yan yana otursanız, ne konuşurdunuz?  Sıklıkla karşımıza çıkan, inceden taşağa sardığınız ama bunu bile o an anlayamayacak kültürsüz ve budala adamlardan olmaları küçük bir olasılık mıdır acaba?

Talihsiz bir şekilde pek iyi bir seçim ve yetiştirme sürecinden geçmeden, yüzde 80 küsurunun tek hobisi TV seyretmek olan bir toplumdan çıkmış, çıktığı güruhun özelliklerini kaçınılmaz olarak davranışlarında taşıyan, evrensel normlarda pek bir anlamı bile olmayan bir görevi “ifa” ettiğini düşünen adamcağızlar bunlar işte.

Toplum enerjisini bu adamları sırtında taşıyarak harcadıkça biz dünyanın saygın bir ülkesi olamıyoruz işte.  Çünkü devletlû’ler anlasa da anlamasa da kendimizi yalıtmamız mümkün olmayan küresel bir rekabetin içindeyiz. Bu sadece ekonomik bir rekabet değil. Değerlerin, yöntemlerin, teknolojilerin ve onları üreten akılların rekabeti bu.  Biz tüm beceriksizliğimiz, işe yaramazlığımız ve ancak kendi kendimize yeten bu “iktidarımız” ile hangi rakibe ve hangi alanda  üstünlük kurabiliriz? Kafanızda bir şey canlanıyor mu? Şu adamlara bir alıcı gözüyle bakın. Bunlar ne işe yararlar? Bu devletlû tayfası neye yarar?

Dünyada, on yıllar içerisinde bir yıkımın küllerinden doğmuş başarı örnekleri var.  Ama bizde bu olamıyor. Çünkü her yıkımdan sonra bizi bu “devletlû” tayfasının “kurtardığı” varsayıldığı için, biz her seferinde işe önce onların egolarını tatmin etmekle başlıyoruz. Tayyip’in sarayı geleneğimizdeki devamlılığın bir göstergesinden başka bir şey değil. Politika adına yapılan bunca kavganın, utanma duygusundan tamamen kopmuş bu iktidar yalakalığının, dini cemaatlerden futbol kulüplerine kadar herkesin politika kavgalarının göbeğinde olmasının sebebi belki de bu. Ortada böyle gerçek ötesi bir “devletlû” makamı, müstakbel sahiplerine göz kırparken insan niye gidip bir iş tutturup çalışmakla uğraşsın ki?