Şirinlik olsun, popülizm olsun diye uydurulmuş “kadın kotası” diye bir saçmalık vardır, bilirsiniz. Bazen “pozitif ayrımcılık” diye şişinen birilerini görürsünüz. Bu, liyakattan (meritrokrasi) daha iyi bir şey midir diye sormakla haklısınız..

Kadınlara “pozitif ayrım” yapmak onları fena bir biçimde aşağılamaktır oysa ki.

Düşünsenize… Bir alt kümeye kendisini kapsayan “insanlar” kümesinden eleman seçiyorsunuz. Bunu yaparken zaten hiçbir kuralda kadın-erkek ayrımı yok. Seçtiğiniz alt kümeye kadından çok erkek geliyorsa bu yazılı olan ya da olmayan kriterlere erkeklerin daha uygun olduklarını gösterir (örnek sayısı arttıkça istatistik çalışır).

Sonra tüm kuralların üstüne bir istisna yazıyorsunuz ve “bunlar ne olursa olsunlar, şu kadarı kadın olacak” diyorsunuz. Alt kümenin mevcudu üzerinden bir oran verdiğiniz için bu artık bal gibi bir “istisna” oluyor ve özünde istisnaya konu elemanları aşağı görmeyi ima ediyor.

Özetle, siz bir veri topluyorsunuz, çeşitli prosesler sebebiyle size veri belli bir istatistikle geliyor. Sonra bu dağılıma neden olan prosesi düşünmeden (underlying progress) son dataya müdahale ediyorsunuz, gidip bilmem nerden bilmem kaç tane karı bulun bana demek gibi bir şey bu.

İnsanların “atalara” genelde benden daha saygılı (en azından görünüşte) olduklarını görüyorum. Ataların sözlerini, geleneklerini, çoğu yanlışlanmış dünya görüşlerini ve akıl yürütmelerini bu kadar önemsiyorsanız onların niçin şimdi cinsiyet ayrımcılığı olarak surat ekşittiğimiz onca terminolojiyi yaratmış olduklarını da bir düşünün en azından.

Bir terminoloji bir şekilde oluştuysa, sözlü ve yazılı dile yerleştiyse bunun kesinlikle bir sebebi vardır. Pozitif ayrımcılıkla falan bu gerçeği ortadan kaldırmış olmazsınız, kafanız kumda olsa da başka taraflarınız açıkta kalır.

Şimdi bununla ilgili bir örnek vereceğim. İngilizce testify, yani tanıklık etmek sözcüğünün kökeni sizde de hiç kuşku uyandırmış mıydı?

Evet.. İçi kötü arkadaşlar için kolay bir soru bu: Testify testis’i çağrıştırıyor. Yani bildiğin taşağı (*) Bu sözcük, eski Yunan’da mahkemede erkeklerin taşakları üzerine yemin etmelerinden geliyor.

İnsanlar bir söz vereceklerse bir teminat göstermeliler ve her nedense insan ırkı vaktinde böyle bir şeyi ipotek ederek konuşmayı daha uygun görmüş.

Akıllı çocuklarla dolu bir sınıfta bunu anlatıyor olsam o saniye bir öğrencinin “o zaman kadınlar ne üzerine yemin ediyorlarmış?” diye sormasına kendimi hazırlardım.

Sanırım eğitim bilimlerinde dersi kafada soru işareti bırakarak bitirmek ve böylece araştırma isteği uyandırmak diye bir yöntem vardır.

______________________________________

(*) Bu kelimeyi kabalıktan kaçınmak için, testis, torba, yumurta, top, haya gibi saçma sapan kelimelerden biriyle yazmak bana gereksiz gözüküyor. Taşak kelimesi sizi rahatsız etmesin. DC solenoidlere taşak diyen bir sürü teknisyen/oto elektrikçisi vb. var ve hiç de erotik bir şeyden konuşur gibi söylemiyorlar bu sözü…